Restauratie 'Thorbeckehuis' Garenmarkt, Leiden

Samen met restauratieaannemer Burgy uit Leiden is het achterhuis, het tuinhuis van de woning aan de Garenmarkt 9/9a geheel gerestaureerd en gemoderniseerd. In dit deel woont de nieuwe eigenaar. Het voorhuis met een aantal appartementen/studio's voor de verhuur blijft vooralsnog ongewijzigd.

De woning aan de Garenmarkt 9, 9a wordt in de volksmond ook wel 'Thorbeckehuis' genoemd. De woning heeft een van de grootste particuliere achtertuinen van Leiden. In het achterhuis, het tuinhuis (nr. 9a) schreef de liberale staatsman Johan Rudolph Thorbecke in 1848 de herziening van de Grondwet, die ons land veranderde in een constitutionele monarchie. Thorbecke leidde vanaf 1849 drie kabinetten. Een gevelsteen in het Rijksmonument herinnert aan de bewoning door de liberale staatsman en hoogleraar rechten (1798-1872). 

Status gerealiseerd 2017
Architecten Ronald Knappers
Opdrachtgever(s) particulier
Gerelateerd

Voor de locatie Zes Rozen te Spijkenisse heeft VVKH in eerste instantie een structuurvisie ontwikkeld. Er zijn twee scenario’s onderzocht: alleen woningen en woningen in combinatie met zorgeenheden. Het ontwerp omvat uiteindelijk 5 zorg-groepswoningen en 164 koop/huurwoningen, verdeeld over 6 bouwblokken. Daarnaast is er een ondergrondse parkeergarage en commerciële ruimte. De woningen vertonen een sterke variëteit in grootte en karakter, de zorgwoningen zijn zoveel mogelijk als “gewone” woningen in het plan opgenomen.

 

fotografie: Roos Aldershoff ©

In het woonzorgcomplex Laurens Oudelandse Hof in Berkel en Rodenrijs zijn zorg, wonen en aanvullende dienstverlening zorgvuldig op elkaar afgestemd.

Het totale programma van het woonzorgcomplex en de daarbij behorende parkeerdruk hebben geleid tot dubbel grondgebruik. Verhoogde daktuinen, grasdaken, hoven en terrassen compenseren het gebrek aan "groene ruimte" op de begane grond. In het gebouw zijn drie functies ondergebracht; een psychiatrische instelling met 36 bedden, een verpleeghuis met 176 bedden en 67 senioren(huur)appartementen, waarvan 14 geschikt voor meervoudig gehandicapten. Ondanks de grootte van het gebouw zijn deze functies duidelijk herkenbaar en wordt het complex door de onderverdeling in een aantal hoven als kleinschalig ervaren.

De seniorenwoningen zijn gesitueerd rond een hof. Het psychiatrische deel heeft zijn eigen half open hof en ook het relatief grote verpleegtehuis is onderverdeeld in een aantal hoven, waarmee voor de bewoners een kleine, veilige leefomgeving is gegenereerd.

Een groot complex heeft als voordeel dat het over diverse algemene voorzieningen kan beschikken. Zo zijn in het gebouw een kinderdagverblijf, een restaurant, een supermarkt en een fitness/fysiotherapieruimte opgenomen, die eveneens door mensen van buiten kunnen worden gebruikt. Het gebouw vervult hiermee een belangrijke functie voor de wijk. De diverse verkeersstromen, wel en niet openbaar toegankelijk, zijn goed en helder van elkaar gescheiden.

De menging van functies in het gebouw zorgt voor de nodige levendigheid. De bewoners zijn niet geïsoleerd maar blijven deel uitmaken van de maatschappij. Het complex is om die reden in een woonwijk, nabij het centrum van Berkel en Rodenrijs gesitueerd.

In Kanaalpark ontwikkelt de Leidse Vastgoed Maatschappij samen met studio VVKH 139 nieuwe woningen voor starters.
Op initiatief van de gemeente wordt het Kanaalpark, een monofunctioneel kantorencluster langs de Vliet aan de zuidkant van Leiden, getransformeerd naar een levendig en stedelijk woon-werk gebied. Een aantal incourante kantoorgebouwen is afgelopen jaren omgebouwd tot woongebouw, andere zijn gesloopt en vervangen door nieuwe woongebouwen met studentenhuisvesting en huurappartementen. Eigenaren van levensvatbare kantoren hebben een kwaliteitsslag gemaakt en in de kantoorpanden een inspirerende werkomgeving met flexibele kantoorconcepten gerealiseerd, met bijbehorende voorzieningen als fitnessclub en lunchroom. De gemeente Leiden verzorgt de hoogwaardige herinrichting van de openbare ruimte.

De twee nieuwe woongebouwen aan Kanaalpark 147 en 159 maken de metamorfose van het voormalige kantoorgebied compleet.
Op het perceel Kanaalpark 147 is een oud kantoorpand gesloopt. Hier wordt een woongebouw van 7 verdiepingen met 93 woningen gerealiseerd. De lange zijde van het L-vormige blok bestaat uit corridorwoningen, terwijl de korte zijde een galerijontsluiting heeft, rond een centraal trappenhuis. De woningen direct boven de halfverdiepte parkeerbak worden met een trapje vanaf het maaiveld ontsloten.
Het tweede gebouw met 41 woningen wordt gerealiseerd op een voormalig parkeerterrein dat bij Kanaalpark 159 behoort.
De woongebouwen zijn stedenbouwkundig zorgvuldig ingepast en maken de structuur van gesloten bouwblokken af. Hoogteaccenten zijn afgestemd op de omgeving. In architectuur wordt aangesloten op de reeds gerealiseerde woningbouw. Door de gevel op te knippen in delen die verschillen in materiaal en detail ontstaat een gevarieerd beeld dat de wijk zijn eigen karakter geeft.

Villa Meijendel ligt in het gelijknamige natuurgebied in Wassenaar, daar waar een dicht naaldbos verandert in een open duinvallei. Het huis heeft een monoliet onafgewerkt betonskelet en ligt voor een belangrijk deel verzonken in de duinen. Vorm en materiaalkeuze zijn afgestemd op het ongerepte omringende landschap. Glasopeningen en split-levels binnenin het huis verbinden de ruimtes op verschillende manieren met de bomen, het licht en de duinen.  Op elk punt van de woning kan van het natuurgebied worden genoten.

Het huis is aan de buitenkant volledig bekleed met zwarte houten delen. Het hout is bewerkt volgens een Japanse brandmethode, een duurzame manier om hout te conserveren. Het zwarte oppervlak lijkt telkens te veranderen door het licht. Soms valt het huis weg ten opzichte van de donkere bosrand, soms schittert het in de zon vanwege het glinsterende verkoolde hout, en dan weer vormt het een achtergrond voor het schaduwspel van boomstammen en takken. Het huis is gecamoufleerd en valt tegelijkertijd op.

De entree van de villa ligt op het middenniveau, waar een kantoorruimte en twee slaapruimten gesitueerd zijn. Daarboven is de woonruimte met keuken. Een kamerhoog hoekraam in de woonkamer biedt uitzicht op de uitgestrekte duinvallei aan de voorkant. Door een laag raam is echter ook het naaldbos aan de achterkant van het huis te zien. Aan de andere kant bevindt zich de open keuken met glasdeuren naar het terras. Beneden, aan de tuinzijde, zijn de hoofdslaapkamer, badkamer en gym. Een set-back en een afwisseling van gebrand hout en openingen in de gevel creёren hier een bufferzone die voor beschutting zorgt. Door de openingen tussen de donkere stammen zijn het zwembad en de dichte bosrand te zien. Het laagste niveau bestaat uit een garage en technische ruimte.

Alle toegepaste materialen zijn ongepolijst en tonen hun stoffelijkheid: beton, staal, hout, gebrand hout en geanodiseerd aluminium. Zowel het gebrande hout aan de buitenkant, als het hout dat in het interieur is gebruikt, is Douglas-Fir, een naaldhoutsoort die groeit in de kustregio.

West 8, Adriaan Geuze, heeft het tuinontwerp verzorgd.

Villa Meijendel is genomineerd voor het BNA gebouw 2017 (categorie Particuliere woonbeleving), RAP architectuurprijs 2017 en Reynaers Projectprijs 2017. 

Fotografie: Christian van der Kooy Fotografie